Rozwijanie potencjału komunikacyjnego zgodnie z modelem terapii RDI (Relationship Development Intervention)

W Subrideo stosujemy elementy terapii RDI, natomiast bardzo polecamy Rodzicom wdrożenie tego modelu pracy z dzieckiem w warunkach domowych. Więcej na: metody-terapeutyczne-szczegolnie-polecane-dla-rodzicow (proszę kliknąć link)

Metoda Ruchu Rozwijającego wg. Weroniki Sherborne

Weronika Sherborne opracowała system ćwiczeń wywodzący się z potrzeb dziecka.  Metoda jest prosta i naturalna. Podstawowym założeniem jej metody jest:

... rozwijanie przez ruch:

1. usprawnianie ruchowe i rozwijanie świadomości własnego ciała,
2. świadomość i dzielenie z innymi przestrzeni,
3. nawiązywanie  kontaktu z innymi.

Wykonywanie przez człowieka czynności ruchowych wynikające z normalnej aktywności jest uwarunkowana świadomością własnej tożsamości oraz własnego ciała. Człowiek musi znać oraz odczuwać swoje ciało oraz jego części. Metoda W. Sherborne daje dziecku okazję i możliwość do poznania swojego ciała, usprawnia motorykę, poczucie własnej siły oraz sprawności, a jest to nierozerwalnie związane z możliwościami ruchowymi. U dziecka stopniowo pojawia się poczucie bezpieczeństwa oraz zaufanie do siebie. Podczas ćwiczeń ruchowych poznaje przestrzeń, która go otacza, czuje się w niej bezpiecznie, przestaje być dla dziecka "groźna". Przekłada się to na wzrost aktywności, pojawieniem się działań twórczych, czy też przejawami większej inicjatywy podczas zabawy.

Integracja sensoryczna

Na czym tak naprawdę polega nieprzypadkowa, ale w pełni uporządkowana integracja sensoryczna? To przede wszystkim zdolność organizowania bodźców dostarczanych do centralnego układu nerwowego z własnego ciała oraz otoczenia, jak również ich rozumienia i odczuwania. W efekcie integracja sensoryczna pozwala na wypracowanie umiejętności segregowania, porządkowania i składania razem pojedynczych bodźców w pełne informacje mające wpływ na funkcje mózgu. Gdy uzyskamy zrównoważenie tych funkcji, motoryka ciała dziecka z łatwością dostosuje się do otoczenia. Wtedy umysł łatwo przyswaja informacje "z zewnątrz", a pożądane zachowania pojawiają się samoistnie. Integracja sensoryczna wpływa także na samoocenę, zdolność do nauki oraz ogólny rozwój dziecka. Z ogromna odpowiedzialnością jest ona organizowana i stymulowana w naszym przedszkolu.

Słuchowa stymulacja sensoryczna Metodą Tomatisa

Metoda stymulacji sensorycznej została wynaleziona przez otolaryngologa Alfreda Tomatisa, zajmującego się problemem interakcji pomiędzy słyszeniem, a produkcją mowy i tworzeniem głosu. Na podstawie wyników swoich badań sformułował prawa, z których jednoznacznie wynika, że prawidłowa kontrola własnego głosu, wymaga umiejętności słuchania siebie.

I prawo Tomatisa:

Głos zawiera jedynie te częstotliwości, które jest w stanie odebrać nasz narząd słuchu.

II prawo Tomatisa:

Modyfikacja sposobu słuchania prowadzi do zmian w głosie.

Tomatis rozgraniczył pojęcia słuchanie i słyszenie. Słyszenie jest procesem biernym, zależnym od prawidłowego funkcjonowania narządu słuchu. Uwaga słuchowa - słuchanie jest umiejętnością świadomego odbioru bodźców dźwiękowych oraz czerpania z nich informacji.

Zaburzenia uwagi słuchowej objawiają się:

• zaburzeniami koncentracji uwagi,
• nadwrażliwością dźwiękową,
• błędną interpretacją pytań,
• myleniem podobnie brzmiących słów,
• koniecznością powtarzania poleceń,
• ubogim słownictwem,
• trudnościami z pisaniem i czytaniem,
• brakiem muzykalności,
• słabą koordynacją ruchową
• słabymi umiejętnościami sportowymi,
• słabą grafomotoryką objawiającą się niewyraźnym pismem,
• problemami z lateralizacją (mylenie strony lewej - prawej),
• męczliwością, nadaktywnością, nadwrażliwością emocjonalną, drażliwością, brakiem wiary w siebie oraz nieśmiałością.

Metoda opracowana przez Tomatisa polega na słuchaniu przez specjalnie opracowane słuchawki przygotowanego materiału dźwiękowego, dźwięki podawane są drogą kostną oraz powietrzną. Terapia przeprowadzana jest w trzech sesjach, obejmuje 60 - 120 seansów 30-minutowych.

Metoda może być stosowana zarówno u dzieci, jak i dorosłych oraz wspomagająco przy nauce języków obcych.

Dzieci:

• zaburzenia mowy
• zaburzenia głosu
• zaburzenia koncentracji
• trudności szkolne w tym dysleksja

Dorośli:

• zaburzenia mowy (jąkanie)
• zaburzenia głosu spowodowane niewłaściwą intonacją i modulacją głosu (wysokie tony).
• stres.

Arteterapia

Zgodnie z definicją  Zgodnie z definicją The British Association of Art Therapists (BAAT) jest to forma psychoterapii (art psychotherapy), traktującej środki artystyczne jako sposób komunikacji. Uczestnik arteterapii tworzy obrazy oraz obiekty. Dzięki temu, dziecko zaczyna otwierać się na świat, lepiej rozumie siebie oraz naturę swoich trudności i problemów. To z kolei prowadzi do trwałej i pozytywnej zmiany w postrzeganiu samego siebie, (także w relacjach społecznych) oraz poprawy jakości życia. Organizując zajęcia w naszych placówkach edukacyjnych (we Wrocławiu oraz w Kłodzku), wykorzystujemy tę metodę.

Metoda symultaniczno-sekwencyjna

Jest to program terapeutyczny, którego celem jest nauka zarówno poprawnej mowy, jak i czytania. Uwzględniając efektywność i skuteczność tej metody, wykorzystujemy ją w trakcie organizowanych przez nas zajęć – zarówno w przedszkolu we Wrocławiu, jak i w Kłodzku. Program ten został opracowany przez prof. Jagodę Cieszyńską. Stymulacja rozwoju mowy odbywa się poprzez łagodne przechodzenie od ćwiczeń symultanicznych (prawopółkulowych) do sekwencyjnych (lewopółkulowych), aby w końcu połączyć obydwa typy w jedną całość. Program zakłada 5 etapów nauki mowy:

     1. Od samogłosek prymarnych do sylaby otwartej.

Celem tego etapu jest przejście od odczytywania pojedynczych samogłosek i powtarzania ich do zaznajomienia się z sylabami otwartymi, zbudowanymi jedynie z głosek prymarnych (‘p’, ‘b’, ‘m’). Zwieńczeniem są proste wyrazy, takie, jak: ‘je’, ‘mama’, ‘tata’.

Najważniejsza dla terapii i jej przebiegu jest wizualizacja, czyli obrazowanie głosek. Pozwala to czynności abstrakcyjne przełożyć na konkretne, bliższe dziecku formy przekazu. W tym miejscu należy zaznaczyć, że wyrazy dźwiękonaśladowcze, czy samogłoski przedstawiamy nie jako pierwsze nazwy danego przedmiotu, a jako czynności kojarzące się z wypowiadaniem owych głosek.

Zatem, nie ‘A, jak AUTO’, a wizualizacja ‘A’, jako ziewanie. Nie ‘U, jak UL’, a ‘U’, jak dźwięk wydawany prze lecący samolot. Założenie to jest bardzo intuicyjne i pomija kwestie tak abstrakcyjne dla dzieci, jak pisane nazwy przedmiotów, co ułatwia pracę, a w wielu przypadkach wręcz ją umożliwia.

     2. Od sylaby otwartej do pierwszych wyrazów.

Kolejnym etapem jest wdrożenie głoski sekundarnej, czyli spółgłoski. Dzięki temu istnieje możliwość tworzenia sylab. Etap ten jest kontynuowaniem i rozwijaniem poprzedniego. W efekcie jego finalizacji dziecko powinno potrafić samodzielnie wypowiedzieć i przeczytać słowa zbudowane z sylab otwartych.

     3. Czytanie sylab zamkniętych.

Ta faza jest stosunkowo problematyczna, gdyż zakłada nauczenie wychowanka zarówno wypowiadania, jak i czytania sylab zakończonych spółgłoską lub sylab zamkniętych.

     4. Czytanie nowych sylab otwartych i zamkniętych.

Na tym poziomie kształcenia dziecko zaznajamia się z dwuznakami (‘SZ’, ‘RZ’, ‘CZ’, itp.) i głoską Ł. Zarówno dwuznaki, jaki i spółgłoskę Ł łączymy w sylaby otwarte i – trudniejsze – zamknięte.

     5. Samodzielne czytanie tekstów.

Ostatnim etap przewiduje naukę spółgłosek miękkich (‘SI’, ‘ZI’, ‘CI’, itp.) oraz samogłosek nosowych (‘Ą’ i ‘Ę’). Wraz z zakończeniem tego etapu dziecko powinno już umieć samodzielnie czytać, jak i mówić.

System komunikacji PECS

Nasi Terapeuci stosują system alternatywnej komunikacji PECS (Picture Exchange Communication System). Tak jak integracja sensoryczna jest w stanie wspomóc dziecko w odnajdywaniu się w otoczeniu i reagowaniu na zmiany przestrzenne, tak PECS jest metodą ukierunkowaną na wspomaganie umiejętności funkcjonalnego komunikowania się. Głównym celem PECS jest nauczenie dziecka inicjowania interakcji z drugą osobą. Umiejętności takie jak kontakt wzrokowy, spokojne siedzenie, automatyczne powtarzanie za specjalistą (np. logopedą) odpowiednich nazw, odpowiadanie na serie pytań lub umiejętność dobierania obrazków do przedmiotów lub w pary nie są wymagane. Podstawom celem jest nauczenie interakcji komunikacyjnej, stąd z systemu korzystają nie tylko dzieci mające trudności w porozumiewaniu się werbalnym, ale również jest on efektywnie stosowany wśród dzieci, które wypowiadają słowa, lecz ich nie inicjują. Najczęściej PECS stosowany jest z dziećmi ze spektrum zaburzeń autystycznych – podobnie jak ćwiczenia wynikające z założeń integracji sensorycznej.

Etap kształcenia zgodny z założeniami PECS przebiega w 6 fazach:

Faza 1. Wychowankowie uczeni są rozpoczynania komunikacji.

Faza 2. Zachęcani są i uczeni do wykorzystania obrazków z innymi osobami oraz miejscami

Faza 3. Uczą się dokonywać wyboru pomiędzy obrazkami/symbolami

Faza 4. Kształtowana jest umiejętność formułowania prostych, nieskomplikowanych zdań, dzięki którym dzieci mogą nauczyć się wyrażać prośby (poprzez wskazywanie właściwości przedmiotów)

Faza 5. Pedagodzy dokonują weryfikacji, czy wychowanek jest w stanie samodzielnie odpowiedzieć na pytanie „co chcesz?”

Faza 6. Wychowanej uczy się komentowania i wypowiadania na temat różnych zjawisk i czynności – poprzez odpowiadanie na pytanie „co widzisz?”, „co słyszysz?”, etc.